Farby na rękawach, brokat we włosach, a na stoliku chaos w kolorze tęczy – tak często wyglądają zajęcia plastyczne w przedszkolu. I bardzo dobrze! Bo choć dorosłym może się wydawać, że to tylko zabawa czy sposób na wypełnienie czasu, to dla dziecka to jeden z najważniejszych obszarów rozwoju.
Tworząc – rysując, malując, wycinając, lepiąc czy przyklejając – przedszkolak uczy się o sobie i świecie. Działa z wyobraźnią, planuje, podejmuje decyzje, eksperymentuje i… popełnia błędy, które prowadzą do nowych pomysłów. Zajęcia plastyczne są nie tylko estetycznym zajęciem. To przestrzeń, w której rozwijają się umiejętności motoryczne, poznawcze, społeczne i emocjonalne.
Zajęcia plastyczne a rozwój motoryki małej
Wycinanie nożyczkami, lepienie z plasteliny, malowanie farbami pędzlem albo palcami, nawlekanie koralików czy rysowanie kredkami – wszystkie te czynności mają jedną wspólną cechę – angażują dłonie dziecka, a co za tym idzie, wspierają rozwój motoryki małej.
Motoryka mała to nic innego jak sprawność i precyzja ruchów dłoni i palców. Jest niezbędna nie tylko po to, by dziecko mogło pięknie rysować, ale także by w przyszłości dobrze pisało, wiązało buty, zapinało guziki, trzymało łyżkę czy szczoteczkę do zębów. To jedna z podstawowych umiejętności, które budują samodzielność i sprawność w codziennych czynnościach.
Im więcej dziecko działa manualnie, tym lepiej kształtują się połączenia nerwowe w jego mózgu. Mówiąc wprost – ćwiczenie rąk to też ćwiczenie głowy, koncentracji, koordynacji, planowania ruchu, wytrwałości i skupienia. Zajęcia plastyczne są w tym zakresie wręcz niezastąpione.
Zajęcia plastyczne a kolorowy świat emocji
Zajęcia plastyczne to coś więcej niż nauka kolorowania czy tworzenia ładnych obrazków. To bezpieczna przestrzeń do wyrażania emocji, nawet tych trudnych – złości, lęku, frustracji, ale też radości, zachwytu czy ekscytacji. Niektóre dzieci rysują wtedy postaci z groźnymi minami albo czarne chmury, inne – kolorowe motyle, domy, uśmiechnięte słońca. Każdy rysunek mówi coś o tym, co się dzieje w środku małego człowieka – nawet jeśli nie zawsze da się to zinterpretować jednoznacznie.
Zajęcia plastyczne pozwalają też odreagować napięcie. Dziecko, które maluje duże, mocne kreski farbą na dużym arkuszu papieru, często „wyrzuca z siebie” to, czego nie potrafi nazwać. To nie przypadek, że terapeuci dziecięcy często sięgają po rysunek jako formę kontaktu – bo tam, gdzie słowa zawodzą, obrazy mówią bardzo wiele.
Dlaczego „rysunki na lodówce” są ważniejsze, niż myślisz?
Dla dziecka – i jego rozwoju – rysunek może znaczyć więcej niż my, dorośli, jesteśmy w stanie dostrzec. Gdy wieszasz rysunek dziecka na lodówce, wysyłasz mu bardzo ważny komunikat: „To, co robisz, jest ważne. Doceniam twoją pracę. Widzę cię.” A dziecko, które czuje się zauważone i docenione, nabiera pewności siebie, chce próbować dalej, podejmuje wyzwania i uczy się, że jego działania mają wartość.