Dzieci w wieku przedszkolnym poznają świat zmysłami. Dotykają, smakują, wąchają, słuchają i obserwują wszystko, co je otacza. Integracja sensoryczna pozwala im prawidłowo odbierać bodźce i adekwatnie na nie reagować. Z tego względu zajęcia sensoryczne w przedszkolu mają ogromne znaczenie dla rozwoju najmłodszych. Pomagają im w nauce koordynacji ruchowej, równowagi, koncentracji i radzenia sobie z emocjami.
Ale czym właściwie są zajęcia sensoryczne? Dlaczego są tak ważne dla przedszkolaków? I jak wpływają na ich rozwój?
Integracja sensoryczna
Każdego dnia nasze zmysły odbierają setki różnych bodźców – dźwięki, kolory, zapachy, smaki, faktury. Dla dorosłych jest to coś zupełnie naturalnego, ale dla małego dziecka umiejętność przetwarzania i łączenia tych informacji nie jest wcale taka prosta. Zajęcia sensoryczne pomagają dzieciom rozwijać zdolność odbierania, przetwarzania i organizowania bodźców z otoczenia. Ale zacznijmy od początku, czyli od integracji sensorycznej…
Integracja sensoryczna (SI) to proces, w którym mózg odbiera informacje z różnych zmysłów, przetwarza je i nadaje im odpowiednie znaczenie. Dzięki prawidłowo rozwiniętej integracji sensorycznej jesteśmy w stanie adekwatnie reagować na bodźce z otoczenia, np. rozpoznać kształt przedmiotu bez patrzenia na niego, utrzymać równowagę podczas biegu czy skoncentrować się na rozmowie mimo hałasu w tle. Jeśli proces integracji sensorycznej przebiega prawidłowo, dziecko dobrze odnajduje się w codziennym życiu i łatwiej przyswaja nowe umiejętności. Jeśli nie, napotyka na szereg wyzwań, które mogą znacząco utrudnić jego rozwój, a nierzadko będą również powodować sytuacje konfliktowe w domu. Dlaczego? Chociażby dlatego, że dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej nie będzie chciało założyć konkretnego ubrania, bo jest gryzące, choć z naszej perspektywy będzie to najzwyklejszy w świecie sweter czy t-shirt.
Korzyści zajęć sensorycznych w przedszkolu
Zajęcia sensoryczne pomagają w prawidłowym przetwarzaniu bodźców z otoczenia i wspierają rozwój motoryczny, emocjonalny oraz poznawczy dziecka. Z naszych obserwacji wynika, że dzieci, które regularnie uczestniczą w zajęciach sensorycznych, lepiej radzą sobie z koncentracją, koordynacją ruchową, emocjami i funkcjonowaniem w grupie.
Zajęcia sensoryczne pomagają dzieciom rozwijać zarówno motorykę małą (ruchy dłoni i palców), jak i motorykę dużą (ruchy całego ciała). Ćwiczenia związane z dotykiem, równowagą i propriocepcją (czuciem głębokim) wpływają na zdolność dziecka do wykonywania codziennych czynności, takich jak ubieranie się, samodzielne jedzenie czy rysowanie. Na tym jednak korzyści z uczęszczania dziecka na zajęcia SI się nie kończą.
Zajęcia sensoryczne a koncentracja
Dzieci w wieku przedszkolnym często mają trudności ze skupieniem uwagi na jednym zadaniu przez dłuższy czas. Zajęcia sensoryczne pomagają rozwijać umiejętność koncentracji, ponieważ uczą dzieci lepszego przetwarzania bodźców i skupiania się na konkretnej aktywności. Pomagają wyciszyć nadmiar bodźców, jednocześnie ucząc dzieci planowania ruchów i działań. Dzięki zajęciom SI dzieci lepiej przewidują konsekwencje swoich działań i uczą się logicznego myślenia.
Zajęcia sensoryczne a regulacja emocji
Dzieci przedszkolne często doświadczają intensywnych emocji – radości, frustracji, ekscytacji, lęku czy złości. Nie zawsze jednak potrafią je kontrolować i odpowiednio wyrażać. Zajęcia sensoryczne pomagają najmłodszym w nauce samoregulacji emocjonalnej poprzez odpowiednią stymulację zmysłów, co przekłada się na ich większą stabilność emocjonalną i lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach.
Regulacja emocji polega na umiejętności dostosowania swoich reakcji do sytuacji – dziecko, które potrafi uspokoić się po zdenerwowaniu lub wyciszyć po ekscytacji, łatwiej funkcjonuje w grupie i lepiej radzi sobie z codziennymi wyzwaniami. Zajęcia sensoryczne dostarczają bodźców, które pomagają dzieciom lepiej rozumieć swoje emocje i radzić sobie z nimi w zdrowy sposób.